Bij de B van Bescherming

Alles wat je denkt, is er in feite om je te helpen en te beschermen.

In de training die ik de afgelopen weken gegeven heb, kwam dit goed naar voren: alle gedachten, hoe beperkend of destructief dan ook, hebben altijd een positieve intentie ten grondslag. Als voorbeeld: Je wordt op je werk op een nieuw project gezet waarbij je skillset best wat opgerekt wordt en er een beroep gedaan wordt op je verantwoordelijkheid. Terwijl dit je erg leuk lijkt en een goede kans voor je is, blijft er een hardnekkige gedachte op de achtergrond meespelen: “Ik weet niet of ik dit kan…” De beschermende intentie hierachter kan zijn dat je graag waarde toevoegt, of dat je je plek binnen je tribe (in dit geval je collega’s) veilig wil stellen. In dit geval zou je vervolgens kunnen kijken hoe je waarde wilt en kunt toevoegen, en bij welke tribemembers het echt voor je van belang is dat ze in de buurt blijven. Je gedachte helpt je hierbij dus om datgene wat potentieel gevaarlijk is te voorkomen of af te houden en datgene wat je helpt in stand te houden. Bijzonder vind ik dat, hoe je eigen geest je eigenlijk altijd probeert te helpen, al doet het dit niet altijd even handig…

In deze blogpost wil ik eens verkennen op welke manieren we onszelf beschermen, welke manieren hierin effectief zijn en welke niet. Want wanneer je met een zwaar schild een marathon gaat rennen, is de kans dat je als snelste binnenkomt wel erg klein…

Beschermingsmechanisme

Bescherming heeft met veiligheid te maken. Als je jezelf wil be-schermen, dan zet je als het ware een scherm voor je neer, zodat datgene wat gevaarlijk is je niet kan raken. Dit doen we allemaal en is ook heel erg handig. Je leert het al in je jonge jaren, omdat de wereld nou eenmaal soms wat hard binnenkomt, (terwijl jij als jong kind nog zacht bent). Als je dezelfde bescherming steeds opnieuw toepast, kan dit een beschermingsmechanisme vormen, waardoor het een automatisme wordt en je dit gaat toepassen op velerlei situaties.
Een voorbeeld: als gevoelig jongetje werd je vroeger wel eens geplaagd door je klasgenoten. Ze merkten dat je niet meteen iets terugzei en al helemaal niet iets terug durfde te doen. Het plagen werd van kwaad tot erger. Op een dag ontdekte je een talent van jezelf: anderen vonden jou al gauw grappig. Jouw humor ben je gaan inzetten in situaties die voor jou als gevaarlijk werden ervaren door grapjes te maken als de anderen jongens er weer aankwamen om jou te pesten. Dit werkte goed want ze lieten je op een gegeven moment met rust. Ongemerkt ben je op deze manier jouw clown gaan ontwikkelen en die zet je nu nog steeds in als zich een situatie voordoet waarbij er potentieel gevaar dreigt, bijvoorbeeld wanneer de geliefde oma van je vrouw net overleden is. Je neiging om in oncomfortabele situaties grappen te maken wordt echter niet gewaardeerd door je rouwende vrouw…

Bescherming moet passend zijn

Bescherming kan dus heel helpend zijn, maar het moet wel passend zijn. Een pet beschermt je ogen tegen het felle licht van de zon, maar doet niets tegen ziektekiemen die je lichaam binnen willen dringen. En op andere vlakken van het leven werkt het volgens mij net zo. Wat in de ene context passend is, is dat in de andere niet automatisch ook. Op de massagetafel zie ik veel mensen vastzitten in bepaalde patronen omdat ze niet doorhebben dat ze nog steeds dezelfde beschermingsstrategie gebruiken als toen ze jong waren. Het probleem hiermee is dat ze zich niet bewust zijn dat deze niet meer past. Toen ze kind waren heeft het ze gediend, maar nu ze volwassen zijn en dingen hebben geleerd ziet het leven er anders uit. Dat je je vroeger terugtrok bij ruzie om een uitbrander te voorkomen was heel verstandig, maar het maakt wel dat je nu nog steeds niet voor jezelf opkomt. En dat ongevoelige grapje kun je misschien beter te vervangen door een luisterend oor.

Wanneer bescherming afscherming wordt

Teveel bescherming kan afscherming worden. Het probleem met afscherming is dat je misschien wel heel goed gevaarlijke dingen buitensluit, maar daarbij niets – ook het goede niet – meer binnenlaat. Als je een kind opsluit in een kooi kan hem niets gebeuren. Als je een prins opsluit in een kasteel hoeft hij geen dood en lijden te zien. Afscherming gaat dus gepaard met een beperking in vrijheid. Een ridder in vol harnas is misschien wel goed bestand tegen klappen, maar heeft niet zo veel bewegingsvrijheid.
Dit geldt volgens mij ook voor de rest van je leven. Als (de goedbedoelde) bescherming tot overlevingsstrategie is geworden, en je deze altijd te pas en te onpas toepast, dan is er geen vrijheid meer. Je kiest er niet meer voor om op een bepaalde manier te reageren, dit gebeurt volledig automatisch en onbewust. En hierbij ben je dus beperkt in je vrijheid. Je kunt merken dat iets tot patroon is geworden omdat je het altijd doet. Onbewust. Waardoor je dus geen echte keuze meer hebt erin.

Op de massagetafel kunnen we deze patronen bewust maken zodat je kunt zien wat er precies gebeurt in een bepaalde situatie. Als je dat bewustgeworden bent, kun je kiezen om het op dezelfde manier te bijven doen, of dat je het eens anders wil uitproberen om te kijken of dat beter in de situatie past. We werken hierbij dus met bewustwording om meer vrijheid te krijgen in je leven.

Veiligheid

Veiligheid wordt vaak een basisbehoefte genoemd. Maar soms vraag ik me wel af of we veiligheid niet anders zouden kunnen definieren. Bepaalde boedhistische stromingen richten zich op het weghalen van alle vastigheid, alle dingen waar je je aan kunt vasthouden, alle veiligheid. Wat er dan overblijft is een gevoel van kunnen blijven staan, wat er ook gebeurt. Als je je van binnen veilig voelt, heb je eigenlijk geen bescherming meer nodig. Als je comfortabel kunt zijn te midden van chaos, dan kun je de controle loslaten en zijn met wat er is.
Een boom die op een plek staat waar het veel wind vangt, zal zich steeds dieper in de aarde gaan wortelen. Als we een scherm om die boom zouden plaatsen om het te beschermen tegen de wind, dan zal deze boom lang niet zo sterk worden als hij kan zijn. Soms vraag ik me af of het niet veiliger is om energie te steken in het versterken van je wortels, in plaats van het scherm steeds weer op te pakken en om je heen neer te zetten terwijl de storm om je heen het scherm én jou probeert om te blazen.

Je eigen patronen leren kennen is deel van het leren luisteren naar je eigen innerlijke kompas. Hierdoor krijg je vrijheid in keuzes in je leven en uiteindelijk leidt dit tot een groter draagvlak in jezelf, zodat je steviger in het leven staat, wat er ook gebeurt. Wil je eens kijken hoe holistische massagetherapie hierbij kan helpen, dan ben je van harte welkom om een sessie te komen doen!